Địa giới và xứ đồng

Địa giới làng Trang Liệt giáp với các xứ đồng Đống Cao làng Cẩm Giang, xứ đồng Đồng Kỵ, rìa đê Đồng Phúc, đường ngang Trịnh Nguyễn và giáp ranh với làng Bính Hạ.

Từ xa xưa lắm rồi, người dân Trang Liệt đã có câu ca về xứ đồng của làng:

“ Đống  mốt, mả pheo,

Đồng phèo, mả đỉa,

Đồng giễ, chuôm chùa,

Đồng dưa, cầu muốn,

Đồng muộn, mả gì,

Bãi bì, đồng mang.

Đi sang quýt, đường cái tắt ngang,

Đi sang bên muội ( Đồng Phúc)”.

Địa phận xứ đồng Trang Liệt gồm có 8 khu nội địa, bằng 64 xứ đồng, tập trung vào 9 khu xứ đồng. Đó là:

1- Phía Đông, giáp xứ đồng Cống Đá Cẩm ( xã Cẩm Giang), đường đi từ cây Sến Còng xuống mả Bà Cụ ( chuôm Da con), gồm 4 xứ đồng: Cửa mả Cháy, Chũng, bãi mả Ngò, đồng Đám Đỗ.

2- Phía Đông Bắc, bên kia đường Cầu Viềng, gồm 8 xứ đồng: Xứ Đồng Găng – cống Đá Cẩm, Chuôm cáo, Vườn Trợ ( sau này gọi là ụ pháo), khu Da Con…( nay là nghĩa trang), gò Đống Cao có 2 mẫu ( xưa gọi là ruộng bà Chúa) giáp xứ đồng 7 sào 1 thước Đồng Kỵ, có 6 xứ đồng.

3- Đường đi từ bên ao Mả Đỉa xuống đến đường cái Cầu Viềng ( đường 271), có 3 xứ đồng: Đám Đỗ, Chân Cuội và Chuôm Chùa.

4- Đường từ Cầu Mới qua gò cây Cứt Mèo đến đường Cầu Viềng, gồm 5 xứ đồng: Đầu Chày, Ba Ba, Mả Gì, Gốc Sữa, Cầu Muốn.

5- Đường từ Mả Bé qua Lấp Tát đến đường cái Cầu Viềng, gồm 15 xứ đồng: Ba Cây, Lấp tát, Cầu Bì, Đồng Muộn, Đất Thó, Ăn Giải, Cầu Đỏ, Cầu Đôi. Bên kia đường cầu Viềng là xứ đồng gò cầu Bạc, xứ đồng Đỗ, gò Ông Đống… Hàng vàng trên, Hàng vàng dưới, Kèn kẹt, Chuôm dứa.

6- Phía Đông Bắc giáp xứ đồng đê Đồng Phúc và Đồng Kỵ, có 8 xứ đồng. Đường giữa bãi Bì qua bãi đền Nghè đi sau trại Dộc bãi Bì, sau Văn Chỉ, sau trại, chuôm Khoang, bãi mả Nhội, chùa Dưới, Đít Vịt, mả ông Thượng, gò Đóm… giáp ranh giới địa phận Đồng Kỵ.

7- Phía Tây Bắc gồm 10 xứ đồng, là Đền Nghè, ao Cước, dộc Đồng Mang, Đồng mang trên, Đồng Quýt, Đầu Vót, Cánh Cung, Bãi Vông, Đầu chùa trên, con Chăn, Bờ đơm giáp xứ đồng làng Đồng Phúc.

8- Phía Đông, Đông nam, phía Tây Bắc chung quanh làng có 12 xứ đồng: đầu cổng Né (khu Tế Xuân), bãi Am, cống Cạy, khu Đường thần Công Cửi, bãi Dinh, trước Văn chỉ, gò ông Giảng, chung quanh chùa Trên, mả Tý, Dộc Đá ( rìa thành cụ Tổng Ngân), dộc Né ( rìa thành khu nhà ông Tục-Cương).

9- Từ phía Đông, Đông Nam đến phía Tây Bắc thuộc xứ đồng của làng Bính Hạ. Từ chuôm Thái Thông, đồng Muông, bãi mả Mục, gò Ba ao ( cổng Bông), đồng Vỡ ( rìa trại cụ Lý Cự), cầu Mái, bãi con Ngựa, Hàn nồi, ao Đình, đường ngang trước Tam quan, đường ngang giáp xứ đồng thôn Trịnh Nguyễn ( ba cây) và giáp xứ đồng con Chăn rìa đê Đồng Phúc. Diện tích canh tác Trang Liệt xâm canh xứ đồng Bính Hạ là 115 mẫu 5 sào.