Cổng thông tin làng Trang Liệt – Trang Hạ – Từ Sơn – Bắc Ninh
Trang Liệt thời ấy bằng một xóm bây giờ, nhỏ nhoi, bé bỏng giừa vùng đất Đồng Mang phì nhiêu, bên cánh rừng Sặt đồ sộ với bạt ngàn cúm và sến còng xù sì. Moi khi gió to, cánh rừng vùng vẫy, chồm lên như muốn dè bẹp hàng trăm mái nhà yêu ớt. Mái dạ thân thơ vân là màu sắc chủ đạo của ngôi làng cổ. Đồng Mang ừng lên màu nâu của đất, ừng lên màu xanh cùa vườn tược xum xuê. Xôn xao triệu lá khế tròn trịa, xinh xấn như dông tiền lẫn với vô vàn ổi, nhãn, mít, khê… Sặt van là vị ngọt ngào mãi chân răng. Nghiêng mình bên cánh rừng ầm ào hung vỹ, vườn Sặt vẫn là một bè trầm ấm bao bọc từng mái tranh cùa dân làng.
Ánh mẳt cùa thượng Hoàng Tran Thừa chạm phải làn khói bay lên từ nhừng căn nhà bé bỏng. Cánh rừng xanh ngắt đồ sộ đem dển cho ngài niềm phấn khích.
Tiếng vó ngựa đều đặn nện xuống mặt đường giòn giã. Thời gian chầm chậm trôi sau chân ngựa. Cả đoàn
tùy tùng ngựa nghẽo, tên nỏ lủng củng bỗng chìm trong biển vàng hoa cúm. Có thể đây là đặc trưng của rừng Sặt, cúm, sến bạt ngàn, duyên dáng trưng diện bộ qua áo vàng của mình. Thời thế thật bất ngờ. Thượng Hoànị Trần Thừa ung dung mặc cho ngựa chạy thong thả thd con đường sợi chi vào rừng. Mới hôm qua ngài còn mả| buôn, mải bán kiếm cơm gạo mà hôm nay một bướd ngài lên ghế Thượng Hoàng. Thằng con mũi còn chàyỊi thình thoảng ngài vẫn roi vào mông, cậu bé bồng bướ(fi lên ngai vàng khiến ngài – bổ cậu tiêu không hết tiềni1 Chiếc áo của ngài đâu còn mùi củ nâu sợi diềm bâu quád mùa bồng biến thành sa tanh lóng lánh kim tuyến. H một bước lên ngựa, tùy tùng, gia dinh líu ríu, gọi tiéfl thưa ran cả phủ Thượng Hoàng. Người đến rừng Sặt|vfl tâm trạng đầy vui vẻ, chẳng để ý đến chim muđnH chẳng để ý đến hươu nai, dầu óc ngài đang xốn xafl cảm xúc. Ngừa của ngài bẵng nhiên bị chăn lại tnrfl một cây sến ven đường điệu dà vươn cành xuống chfl đón ngài. Từ thân cây vạm vỡ, từ những trạc ba, trạc’đ« mềm mại như yên ngựa đã nhẵn bỏng vết ngồi của tiềìi phu. Ngài xuống ngựa, đặt tay vào thân sến xù sì. Cànl lá rung lên chào ngài.. Bỗng nhiên cả khu rừng vanj tiếng lảnh lót của chim rừng, tiếng gõ móng côm cốp cùa hươu nai. Ngài không nỡ hạ cung, dâng lên từ ngàn cây bầu không khí thơm tho, ấm mát. Ngài nghe dâu đây tiếng rộn ràng nhè nhẹ. Cà đoàn như nín thở, hươu nai gọi bầy, tiếng ríu rít ríu rít thân quen. Con mắt tinh
anh của ngải không còn húng thú tìm tòi, săn rinh muông thú mả đọng lại trên đám người ăn mặc cũ kỹ, vá víu, chẩng đụp lả người địa phương đến xin rừng vác củi. Rồi ngài nhận ra nhân vật chính của tốp người, khồng lụa lả, son phấn, không điệu đà vỏng vàng xuyến bạc, ở nàng toát lên vẻ ung dung, toát lên vóc dáng (hanh cao, ẩn sau bộ quần áo nâu sậm lả cả tâm thân ngà ngọc khoe ra ở những nơi rách, vố víu. Muốn chiếm nàng, ngài không thể bao vây cả đám người. Vả lại, giữai nơi thôn dã ngài không ngờ rừng cúm, rừng sên lại ản| dấu một vẻ dẹp dịu dàng của người con gái. Mỗi bưoS di, mỗi cử chi của nàng toát lên vả sang trọng, lịch làm| nơi dô thành. Ngài xuổng ngựa tiến cận đám người. 1
• Ta muôn gặp riêng nàng!?
Người con gái nhin thẳng vào bộ quần áo sang ưọnn của ngài. Nàng thừa hiểu dân gian dồn dại về những Ịv vây hãm, cường hiếp của đám quan ngông cuồng, ch(fl bời. Nàng cảnh giác:
– Bẩm đức ông! Thiếp không thể.
Đám người nhả quê tái mặt.
– Xin ngài tha tội! Ngài quá bộ thăm thân phụ vi thân mẫu thiếp.
Ngài theo người con gái của rừng Sặt. Chưa bao gj| ngải dể lộ danh tính, nhung trước mặt người con gái mà cánh rừng ban tặng, đoan trang, sang trọng ngài muốn xứng đáng với nàng. Ngài ra mắt ông bà nhạc với chúi lễ vật ít ỏi mà ngài tình cờ mang theo. Ngài trân trọnể cắt một vạt áo kỉ niệm nàng. Phải! Chưa bao giờ ngài n cầu kỳ và rườm rà đến thế. Các cuộc vui vẻ ngài thườnể diền ra chóp nhoáng nơi rừng già. Nhóm người hầu quay cho ngài một căn buồng giữa trời đất, giữa nẳni mưa… thế thôi. Cuộc vui vội vàng và nhanh chỏng lẫnế quên. Nhưng gặp người con gái của rừng Sặt ngài đa cảm thấy lương duyên, số phận định sẵn. Trao cho nànJ vạt sa tanh nhóng nhánh kim tuyến.
– Khi nào cần nàng ra kinh dô gặp ta.
Cuộc hẹn cùa Thượng Hoàng Trần Thừa tường roi vào lâng quên. Sau 17 năm cuộc hẹn được ứng nghiệm.! Lúc đó ngài đã già, thôi những chuyến đi dã ngoại’ đường xa, thôi những ham muốn của thời trai trẻ. Thời gian đã biến người con gái của Trang Liệt Phạm Thị Trân thành bà mẹ của chàng trai vạm vỡ.
– Con mang tên là Liệt, mẹ muốn gửi gắm nơi con sức mạnh và vóc dáng vạm vỡ.
– Nhưng ta muốn nàng ngay bây giờ.
– Nếu đức ông quá quá thiếp sẽ tâu hoàng thượng. 1
Ngài cười rung cả bộ dây cương đang cầm tay, rung cả vạt kim tuyến nhỏng nhánh.
– Ta còn trên Hoàng Thượng kia!
Đám người nhả quê tái mặt.
– Xin ngài tha tội! Ngài quá bộ thăm thân phụ vi thân mẫu thiếp.
Ngài theo người con gái của rừng Sặt. Chưa bao gj| ngải dể lộ danh tính, nhung trước mặt người con gái mà cánh rừng ban tặng, đoan trang, sang trọng ngài muốn xứng đáng với nàng. Ngài ra mắt ông bà nhạc với chúi lễ vật ít ỏi mà ngài tình cờ mang theo. Ngài trân trọnể cắt một vạt áo kỉ niệm nàng. Phải! Chưa bao giờ ngài n cầu kỳ và rườm rà đến thế. Các cuộc vui vẻ ngài thườnể diền ra chóp nhoáng nơi rừng già. Nhóm người hầu quay cho ngài một căn buồng giữa trời đất, giữa nẳni mưa… thế thôi. Cuộc vui vội vàng và nhanh chỏng lẫnế quên. Nhưng gặp người con gái của rừng Sặt ngài đa cảm thấy lương duyên, số phận định sẵn. Trao cho nànJ vạt sa tanh nhóng nhánh kim tuyến.
– Khi nào cần nàng ra kinh dô gặp ta.
Cuộc hẹn cùa Thượng Hoàng Trần Thừa tường roi vào lâng quên. Sau 17 năm cuộc hẹn được ứng nghiệm.! Lúc đó ngài đã già, thôi những chuyến đi dã ngoại’ đường xa, thôi những ham muốn của thời trai trẻ. Thời gian đã biến người con gái của Trang Liệt Phạm Thị Trân thành bà mẹ của chàng trai vạm vỡ.
– Con mang tên là Liệt, mẹ muốn gửi gắm nơi con sức mạnh và vóc dáng vạm vỡ.
– cỏn họ con, tên cha con? Chàng trai mở to đối mắt sang, ngây thơ đồi hỏỉ.
– Con sẽ lén kinh đô tỉm cha. Đây vạt áo cùa cha con đây.
Chảng trai áp vạt áo vào mặt Chảng cố hít há hơi ẩm của cha còn rơi rớt lọi. Vạt áo vẫn mới nguyên, nhóng nhánh bạc.
Bà Liệt không phụ lòng mong ước của mẹ, trở thành một chàng trai lực lưỡng, chàng đi khắp thôn dã Kinh Bắc, lăn lộn các xới vặt và mang về tặng mẹ mẩy chục . mâm đồng, chậu đồng. Ngày xưa phần thưởng các cuộcI đua tài là mâm đổng, chậu đồng vàng rực.
Đại La đón chàng với những cửa hàng sam uấtJ những quả đèn lồng đỏ ổi treo lung linh như của xử Tấua Người mua kẻ bán dập diu, chàng cũng có ỉt tiền mẹl cho, nhưng quan trọng hơn là tấm vạt áo của cha chàngl Chảng cứ ve vẩy vạt áo như cờ đuôi nheo trong ngày lẫl hội. Chỉ có cờ đuôi nheo đó chàng mới tim được chaj Cầm lá cờ, chàng chỉ mong có người gọi giật lại để’ chàng ôm choàng lấy họ, nhưng vẫn bặt vô âm tín.
Chợt chàng nghe vọng tiếng thập thình xa lấc, đi thêm một quãng, âm thanh càng rỗ. Tiếng trổng như sợi dây co chàng về phỉa nó.
Đi một quãng nữa, tiếng trống đã dập dlu, tràn đầy dìm chàng trong mớ âm thanh hỗn độn. Đám người hò
la, vẳy kin một tráng sĩ to lớn, người lấm lạn, anh ta ngồi bệt ria xới vật. Đất bám thay cho bộ quân áo sậm. Anh vừa tập cỏng đánh dỏ hai tráng sĩ khác. Tiếng loa ra ri, vừa dộng viên, vừa kêu gọi các lò vật khác tranh tài. Không cỏ đổi thủ, tráng sĩ ngồi đó, như cắm rễ sân đình, toàn thân anh ta toát ra sức mạnh phi thường.
Bà Liệt cố dòm qua đám đông, nhưng dám dông lại vãy chảng với cặp mắt phẩn chấn: Đây rồi! Đây mới i đối thủ của tráng sĩ ngồi bệt kia. Họ kích chàng.”
– Cậu vảo đi. Trỏng cậu bảnh bao và hùng dùng lắm.
Họ dẩy chàng về phía người thủ trổng chiến, chàM không thể từ chổi.
Thoáng chổc, tiếng trổng vang lên, hổi hả, thúc dII Tráng sĩ ngồi bệt bật dệy, mắt nhìn chừng chừng dổi thủ.
Họ xeo đài như rồng bay phượng múa, người Đại La cả ngày nay mới dược chứng kiến một cặp đẩu dẹp đến] thế, hứa hẹn cuộc đọ sức cực kì hấp dẫn.
Khác vói tráng sĩ ngồi bệt (tạm gọi như vậy vì chúng ta không ai biết tên chàng) Bà Liệt ung dung đủng tản, người khom khom về phía đổi phương, mắt chàng không giận dữ như đổi phương mà điềm tùih đánh gii sức lực, mưu đồ của họ. Hai cánh tay chàng vươn dài như hai cành sến rắn chắc, vừa như mời mọc, thách thức
vừa như chặn dửng hướng tin công của dổi phương. Tiếng trỏng thúc giục họ lăn xá hết minh, giục họ trổ hết ngón tài. Bả Liệt mới dư sức, vít dối phưcmg bj dộng chống đõ. Cánh tay kia của chảng như cánh sến dái khua là lả mặt đất, túm chặt cổ chân đối phương, tráng sĩ ngồi bệt, không ngờ một chàng thanh niên vô danh lại dồn mình vào thế hiểm. Nhưng rồi bằng kinh nghiệm già dặn, tráng sĩ sau một hồi tháo gở được thế trận. Tráng sĩ như vồ lấy Bà Liệt, muốn hạ gục anh nhà quê trong chốc lát. Nhưng tráng sĩ đã nhầm. Bà Liệt vững như cành sến quê chàng. Sau một hồi lâu, chàng lấy lại thế ưận, lùa lay vào giật mạnh chân đôi phương. Tiêng trổng, tiếng vỗ tay vang dội xới vật, chúc mừng thắng lợi của chàng trai Trang Liệt. Cuộc ăn mừng không lâu thỉ đô Trâu cầm đầu xới vật gầm lên. Hăn nhảy vào giữa xới vật làm không gian sầm lạ. Người hắn đen sậm, mặt đen, lưng đen, gã như lạc từ Châu Phi đến. Hắn làm tối cả xới. Toàn bộ người hắn toát lên sức mạnh hung dữ của thú rửng, cầm đầu lô vật, hắn đã không ít lần gây nguy hiểm cho đối phương. Hắn nhảy bổ vào Bà Liệt Xởi vật bung lên đám bụi như trâu đằm. Thời đỏ, luật không chặt chỗ như bây giờ, không ít đô non nớt đã gãy cổ, thân tàn ma dại trước miếng khóa của đô Trâu. Bà Liệt vùng vẫy khiến mảnh áo xa tanh quẩn trên đẩu rơi xuong tting ngời như vạt năng rởt trên xới vật. Bồng tiếng cắc cắc từ tang trống vang lên cứu Bà Liệt ra khỏi cơn nguỳ hiểm.
– Chớ có đánh con ta.
Một viên quan áo mũ xênh xang dỡ Bà Liệt tnrớd’ con mái ngỡ ngãng của dân Đại La. Đô Trâu tái mặt rối rít lạy Thượng Hoảng tha mạng.
– Tôi chót không phải với Hoàng Tử! Trần Thirđ xua tay. Mười bày năm ngài đến rừng Sặt, giờ rừng Sặt trả lại con cho ngải.
Bả Liệt không ngờ phúc chàng to thế, lẽ râ chàng á chét trong miếng khóa cùa đô Trâu, Thượng Hoàng 4 giải thoát vả khai sinh ra chàng lần thứ hai. Chàng tha cha về phủ với tâm trạng khác thường. Chàng năm nỉ cũng không thấy được cuộc đời mình sang trang mqj rực rỡ, chói trang. Chàng bước đi từ căn nhà vách Ề đón dinh thự nguy nga, từ quần áo xộc xệch vá víu âm trang phục rực rờ, chàng được mang họ cha. Trần 9 Liệt, được vào chầu đức vua trẻ tuổi, người anh cùnl cha khác mẹ với chàng, được phong Hoài Đức Vương® phụ trách quân cơ và được ban tặng những dẻo đất phi cận rừng Sặt. Phải mấy ngày chàng mới quen với mũ ầ xênh xang, quên với ngựa nghẽo, cung nỏ, chàng dượl Thượng Hoàng cho về quê-thăm mẹ và tuyên dụng quân đội nơi quê chàng. Chàng hăm hở cùng đám lính tiền vê Đông Ngàn. Chàng về, như Thượng Hoàng 17 năm trước đến rừng Sặt.
Bà Phạm Thị Trân như người dẫm ổ kiến, cồn cào lo. Ngâng dâu bà đã thấy đám ngựa dồn ngang trước cửa nhà. Chàng trai quỳ rạp:
– Xin mẹ tha lỗi, con không báo trước dược.
Bả không tin ở mát mình. Con bà đã làm quan Vương của triều đình, có bổng lộc, có lính hầu. Dân ấp, lừ bô lão đến phụ nữ, trẻ em lục đục kéo nhau đến nhà bà Phạm, mừng cậu con trai làm quan to. Họ sẽ ăn nói thế nào với chàng trai, hôm qua còn là “cu là thằng”, hôm nay đã là đức ông có lính hầu hạ. Chàng trai xô ra cửa, dờ bỏ bầu không khí quan ngại của dân làng.
– Kìa! Mời các cụ vào uống nước. Ở kinh đô cháu I mới làm quan, trở về làng cháu vẫn là con cháu các cụ.J
Bô lão phấn khởi bước vào. Họ hân hoan mừng làn| được mở mày, mờ mặt. Mấy trăm năm làng mới òc quan, làng sẽ trở thành nơi thanh thế, nể trọng.
Chàng xây dựng ấp mới, cách Đồng Mang, nơi dí làng vẫn ở nửa giờ vó ngựa. Bà tôi bảo ấp mới Bà Liệt chính là làng Sặt bây giờ. Mẹ con chàng mời dân làng rời Đồng Mang về ấp mới, nơi có địa thê cao thoáng, nơi có hình thế mắt rồng, phát lộc phát tài. Chàng bắt tay xây dựng dinh thự, nơi làm việc của chàng, nơi tuyển binh và tập võ nghệ. Bà tôi bảo “Dinh ngài là Bãi Dinh bây giờ”.
Mẹ chàng được phong phi nhưng bà vẫn ở chốn qui để chăm sóc, trông nom cuộc sống của chàng. Bõj chảng bận lấm, suốt ngày ngập trong việc binh, chànể dã tuyển được năm mươi tráng sĩ khỏe mạnh của Trard Liệt xung vào đội quân triêu đình cùng mây trăm trán2 sĩ kháp Đông Ngàn.
Hoài Đức Vương lập gia đình, phần lớn thời giai của ông lả tuyển quân, luyện võ và chăm dạy con cái. 1
Mười ba năm sau Hoài Đức Vương đã có cậu cql trai Trần Quốc Toàn khôi ngô, tuấn tú. Người truy® cho con những miếng võ gia truyền. Quốc Toàn ma ba tuổi đã vạm vỡ như trai mười tám. Cậu ham võ ngỈH tự lập ra đội quân ở các bản tuổi. Nhờ thông minh cậu đã nhanh trí tiếp thu được những miếng võ củà^l và các lò võ khác, cậu lại truyền cho các bàn niêni 1
Mới sáng sớm hai bản niên đánh nhau mà đã ấp Trang Liệt bị đánh thức bởi tiếng gậy tre đậplnH đôm đổp, tiếng hò hét xung trận. Cùng bươu đầuis^l trán, cũng chảy máu, xây sát, băng bó như thật, cùnH binh bắt bớ, cũng trao đổi tù binh bằng xôi bằng H Cuộc tập trận giữa hai bản tuổi kéo dài hết năm Ịifl sang năm khác, các bản tuổi lần lượt xung lỉnh, cái chàng trai thiếu niên, qua năm -tháng bỗng phổng lên,l trờ thành võ sĩ thực thụ. Sau này tôi mới biết các trậnỊ đánh của hai đồng niên kéo dài hết thế ki này sang ki| khác. Bản tuổi đánh trận cuối cùng là tuổi cụ Bốn Tông
vào những năm cách mạng 1945, chấm dứt ngót nghét gần 700 năm một phong tục sôi dộng, hiêu kỳ, ham chiến vả ham tháng của người Trang Liệt.
I Ở Binh Than trở về, đội thiếu niên của chảng vẫn [quần nhau dưới bóng cây sến. Từng cặp gậy đập vào nhau vang dội, các miếng võ được thể hiện ngay trên cánh rừng cổ. Rừng như im gió, im tiếng gầm gào cùa hổ, báo, hươu nai, chi có tieng hò hét của chàng trai dang lớn. Bà Liệt dù dã có tuổi, ngài uốn nắn từng miếng đánh cho họ. Ngài vui lấm khi con trai ham trậrỳị ít tuổi nhưng dường đao, mùi kiếm đã sắc xảo hưni người. Chợt ngài nhận ra một lá cờ tung bay phân phậtj Sáu chữ vàng chói lọi bừng sáng. Lá cờ của quân đội,J của tướng lĩnh, Quốc Toàn trưởng thảnh không ngời Chàng khoe nhà vua đã phong tước Hoài Văn HầùJ chàng chi khao khát đọ đao với Toa Đô để chúng hiểuỊ dã vấp phải một Đại Việt hùng cường.
Đội quân Quốc Toản, anh nào anh lấy mệt phờ, họ| lăn ra bên gốc sến, tận hưởng làn gió nhẹ phe phẩy tìn tán lá xanh biếc. Bà nội của chàng cử người gánh nướcl cho quân chàng luyện tập. Bà bảo con là Hoài Đửcl Vương chu cấp cho quân Toản ăn uổng, ngựa nghẽo và binh khí. Ngải đà lo trước việc này, ngài bàn với các bô lão: Quăn của Toàn là con cháu ấp Trang Liệt, dân của ấp dều phải lo. Tuy nhiên, ngài và bả Phạm vần là chồ
dựa chính cho họ. Quốc Toàn buông ngựa dưới gốc cây sến, người đưa cho con tệp sách. I
– Đây là cuốn binh thư của Quốc Công tiết chế con phải học, con không chỉ là dũng sĩ mà còn phải làm nhà quân sự. *
Quốc Toàn đón sảch, vâng dạ hết lời. Chàng áp sách vào ngực mà cảm thấy mình lớn và chững chạc hẳn lên. Có sách và có gươm, chàng sằn sang đánh bại bất cứ li địch nào. Có sách và có gươm, chàng sẵn sang đem về thắng lợi, không chi cho chàng mà cho cả ấp Trang Liệt
Đà Liệt lán lại cả một ngày xem con trai điều binl bày trận. Ngài không giấu nổi ngạc nhiên trước sự phố họp cùa các cánh quân. Nhìn đường đao mũi kiếm cù năm mươi chàng trai Sặt mà ngài nghẹn ngào xúc động Họ giỏi cày và giỏi cả đao kiếm. Có những chàng 1 sức ngang ngửa vói Quốc Toàn. Họ trưởng thành nhaní quá. Cuộc tập trận ở Vạn Kiếp, thủy binh và kỵ bin! phổi hợp, cờ bay và ngựa hí vang rền song nước. Qu« công Tiết chế thỉ thầm với người bác họ:
– Cậu Toán trẻ tuổi nhưng vỗ nghệ khá lắm. Cậuị không chỉ huy riêng các vỗ sĩ Trang Liệt đâu. Cậu cònl phải quản lí hàng nghìn tay đao đánh quân Nguyên.
Quốc Toản trờ thành viên tướng trẻ nhất của nhà Trần. Chàng được giao nhiệm vụ nặng nề: bám sát bản doanh ô Mã Nhi. Đánh không để chúng trông thấy.
Quân của chàng lúc ẩn lúc hiện. Chỗ này chưa yên thì chỗ kia dã nổi lừa hò reo. Đêm đêm, quân của chàng ẩn liên như ma, quẩy rối hàng chục lần. 0 Mã Nhi bực ăm. Râu hẳn như muốn dựng lên trên gương mặt dừ ợn, đỏ rần rật từng núi thịt. Mấy đêm nay hẳn đâu dược Ìgủ. Hắn quyết tâm diệt bằng dược đám quân Trần. Vừa hẩy lửa cháy trên doanh trại, mấy tên lính gác bị chém, Ìgã gục bên hàng rào, Ô Mã Nhi vội vàng rượt theo. )uổi được một lúc đã không thấy quân Trần đâu. Bọn lày như ma. Vừa thấy bóng đã mất hút. Đánh trận ở đây hật khó chịu, nửa đánh nửa không. Hắn đã từng theo ỉốt Tất Liệt chinh phục cả châu Âu, chinh phục cả xứ ràu người đông của lắm. Ở đấy, đánh ra đánh, một sống tai chết, không có chuyện đánh đấm đùa dai như ở đây. ỉỗng nhiên hắn phát hiện ra mục tiêu. Đỏ là một chàng rai trẻ, cưỡi con ngựa ô to lớn, tay xách cây đao lấp ánh lửa. Quốc Toàn đang định rút êm trảnh đối đầu với ịiặc. Tuy vậy chàng để ý, truy đuổi đám du kích củi :hàng là một viên tướng lừng lẫy, mặt đỏ rực, áo giáp ‘ằn vện đen ngòm – Ô Mã Nhi! Chàng vẫn ao ước tiếp :ận. Chàng muốn do đắn sức mình với đại tướng Mông :ổ. Ngựa chàng hí vang chồm đứng như hình mùi tên ỉùng mãnh diệu dà. Chàng vẫn khoái chiêu này của chú Ìgựa ô, tràn trề sức lực.
– Chà! Chú be, về bú mẹ mấy năm rồi hãy đánh ìhau với ta.
Ô Mã Nhi không cát nghĩa nổi một cậu thiếu niên bao đêm dám trêu chọc. Tướng Pháp, tướng Tàu trông thấy ta còn vãi linh hồn huống chi thẳng oắt xứ Nam Việt
– Ngài là đại tướng Mông cổ sang cưóp nưóc ta không biết xấu sao. Dân Việt chúng tôi, đến trê n cũng có quyền đánh lại các ngàiỉ
Ổ Mã Nhi hét vang vỗ ngực huơ đao lấp lánh trên đầu. Lưỡi dao cháy lên cừng ánh đuốc bập bùng. Hai ngọn dao va nhau như tiếng sét chói chang. Họ quần nhau dến vải hiệp. Đất bụi mù lân xác cây lá nhàu nát ké đánh người đỡ. ô Mã Nhỉ bất ngờ bị lưỡi đao của Toàn quét ngang. Chỉ còn cách ngã ngựa chịu trói Hả giật mạnh cương đưa con ngựa vọt lên như tia Khiếp dâm, chi có may mán mới không bị Toàn bắt gọn. Hắn thở hổn hển chạy về doanh trại.
Chàng muốn đánh thẳng vào doanh trại nhưng Quổc công Tiết chế nghiêm cấm. Chi đượqc^H nhiều, đánh nhỏ, đánh tỉa rồi rút. Phải ỉàm giặc mất ngủ. Chỉ cổ thể. Đánh giặc mà nhàn như nghi ĨIW Chi khao khát đánh lớn diệt hết ngoại xâm. Để chon nội và thân phụ, thân mẫu chàng là Bà Liệt đỡ phải y cực chuỗi ngày sơ tán tránh giặc.
Một ngày rỗi rãi buôn như trấu cắn dần trôi. NgỊÉ gõ móng cồm cộp. Đao ngủ yên trên giá. Núi rừng xao xác giấc ngủ ngày một cách bình yên. Mặt Trời vẫn nhô
ra lấp lóe đinh rừng. Một vài tốp lính xắn áo đến khuỷu dấu tay luỵch huỵch, tốp khác vật nhau chí khác không được hò reo như hội làng. Riêng Toàn ôm cuốn binh thư Ịra nghiền ngẫm. Ngài Quốc công giỏi quá. Ngài dạy chảng lảm người, ban cho chàng những thao lược quân cơ. Vực chàng trưởng thành, chững chạc tựa người đậu khoa bảng ngành đao kiếm.
Chàng ôm cuốn binh thư, mắt lim dim đợi mặt ữời iập xuống, để chàng bắt đầu công việc của một ngày — khiêu chiến, khuấy đảo sự bình yên của bọn Nguyên Vlông dang dày xéo quẽ chàng./.